خشونت خانگی علیه زنان، بررسی، علل و درمان، با نگرش به منابع اسلامی

این اثر به سفارش وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و با همکاری پژوهش‌گاه حوزه و دانشگاه منتشر شده است. نویسنده کوشیده است تا با بیان تفاوت‌های طبیعی میان زن و مرد از یک‌سو و ویژگی‌های خانواده کارآمد از سوی دیگر، راه‌کار‌هایی برای پیش‌گیری از خشونت خانگی و مواجهه با آن ارائه و وظایف زن و مرد، دیگر اعضای خانواده و نهادهای اجتماعی و حکومتی را در قبال این مشکل تبیین کند.

فهرست عناوین:
پیش‌گفتار
مقدمه وزیر بهداشت
مقدمه
اهداف پژوهش
اهمیت موضوع
بررسی اجمالی پیشینه‌ی پژوهش
روش‌های گرد‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات
فصل اول: تفاوت‌هاى طبیعى زن و مرد
الف) بررسی تفاوت‌های زن و مرد
1. تفاوت‌هاى جنسى حقیقى و کلیشه‌هاى جنسیتى غیر‌حقیقى
2. منشأ پیدایش تفاوت‌هاى جنسى
3. ارزیابى جبرگرایى در تفاوت‌هاى جنسى
4. راه‌برد عقلانى در زمینه‌ی تفاوت‌هاى جنسى
ب) منزلت زن از دیدگاه اسلام
1. شواهد عام برابری ارزشی زن و مرد
2. شواهد معادل‌سازی فضایل زنان و مردان
فصل دوم: همسرگزینی و تشکیل خانواده
الف) همسر‌گزینی
ب) اهمیت خانواده
ج) کار‌کرد‌های خانواده
فصل سوم: ویژگی‌های خانواده‌ی کارآمد
الف) توزیع قدرت در خانواده
ب) تفکیک نقش‌ها در خانواده
1. تأثیر تفکیک جنسیتى نقش‌ها بر سلامت همسران
2. تأثیر تفکیک جنسیتى نقش‌ها بر سلامت فرزندان
3. تأثیر تفکیک جنسیتى نقش‌ها بر سلامت جامعه
ج) دین‌دارى و اخلاق در خانواده
1. دین‌داری در خانواده
2. اخلاق در خانواده
فصل چهارم: خشونت خانگى و آثار آن
الف) تعریف خشونت خانگی
ب) انواع خشونت
1. موارد خشونت علیه زنان
2. خشونت علیه مردان در خانواده
ج) خشونت از نگاه اسلام
د) بررسی آماری خشونت خانگی
1. آمار خشونت خانگی در کشورهای اسلامی
2. بررسی آماری خشونت خانگی در ایران
ر) پیامدهای خشونت خانگی
فصل پنجم: تبیین زمینه‌ها‌ و علل خشونت خانگی
الف) علل فردی و شخصیتی
1. جنبه‌های زیستی
2. عوامل روان‌شناختی و شخصیتی
3. ناکامی
4. ضعف اخلاقی
5. اعتیاد و مصرف مواد مخدر
6. متغیر سن
7. هوش و تحصیلات
ب) علل ارتباطی و تعاملی خشونت
1. جنسیت
2. یادگیری
3. نوع ازدواج
4. دخالت اطرافیان
5. مشکلات ارتباطی
ج) علل اجتماعی ـ‌ اقتصادی
1.‌ زمینه‌های اقتصادی
2. وضعیت اقتصادی زنان
3.‌ عوامل فرهنگی
4. عوامل سیاسی
5. عوامل حقوقی
جمع‌بندی و ارائه‌ی الگوی نهایی
فصل ششم: پیش‌گیری و درمان خشونت خانگی از دیدگاه علمی
الف) پیش‌گیری از خشونت خانگی
1. افزایش آگاهی عمومی
2. آموزش خانواد‌ه‌ها
3. رشد و پرورش هم‌دلی در خانواده‌ها
4. تغییر اوضاع جامعه
5. ارائه‌ی خدمات اجتماعی
6. ارتقای پایگاه اجتماعی زنان
سفارش درباره‌ی پیش‌گیری از خشونت خانگی
ملاحظاتی در باب راه‌های پیش‌گیری از خشونت
ب) مواجهه و درمان خشونت
شیوه‌های درمانی مردان همسر‌آزار
مشاوره‌ی گروهی مردان همسرآزار
1. درمان فردی مردان بدرفتار با ایجاد تغییرات رفتاری و شناختی
تغییرهای رفتاری
مهار خشم
روش‌ پنج مرحله‌ای مهار خشم و پرخاش‌گری
آموزش‌های شناختی در برنامه‌ی مهار خشم
2. تغییرات نگرشی
اصول کلی در درمان مردان بدرفتار
تحلیل درمانی کتک‌ زدن
مفاهیم نادرست و دام‌های ذهنی
ملاحظاتی درباره‌ی راه‌های درمان مردان خشونت‌ورز
3. کمک‌های مشاوره‌ای و روان‌شناختی به زنان قربانی خشونت
مددکاری اجتماعی
مواجهه‌ی قضایی و امنیتی
نقش نیروی انتظامی
فصل هفتم: پیش‌گیری از خشونت خانگی علیه زنان و مقابله با آن از دیدگاه اسلامی
الف) پیش‌گیری از خشونت خانگی علیه زنان
1. ترویج همسر‌گزینی مناسب
2. آموزش دینی و اخلاقی
3. آموزش اصول روابط مناسب در خانواده
4. رعایت حدود شرعی در روابط زن و مرد
5. آموزش شیوه‌های مقابله با (تنیدگی) استرس در زندگی
ب) درمان خشونت خانگی و مقابله با آن
1. اصلاحات نگرشی در مردان خشونت‌ورز
2. تغییر و اصلاح رفتاری مردان خشونت‌ورز
امور فردی
امور اقتصادی
امور اجتماعی
3. مسؤولیت‌های زنان در برابر رفتار خشونت‌آمیز شوهر
الف) نقش پیش‌گیرانه‌ی زنان در خشونت خانگی
ب) شناخت علل، موقعیت‌ها و علایم خشونت همسر
ج) کمک به همسر در مهار خشم
د) مسؤولیت زن در موقعیت خشمِ مهارنا‌پذیر همسر
هـ ) مسؤولیت زن پس از رفتار خشونت‌آمیز همسر
ج) نقش مردم و نهادهای اجتماعی در برابر خشونت خانگی
1. مسؤولیت خویشاوندان و همسایگان
2. مسؤولیت نهاد روحانیت
3. مسؤولیت‌های دولت اسلامی
فهرست منابع
فهرست اعلام